حجةالاسلام دکتر محمدامین جامعی از چهرههای برجسته و اثرگذار علمی، حقوقی، فقهی و اجتماعی استان خوزستان است؛ شخصیتی چند بعدی که مسیر زندگیاش آمیزهای کمنظیر از فقاهت عمیق حوزوی، پژوهش دانشگاهی، مدیریت فرهنگی–اجتماعی و نقشآفرینی در صلح و سازش است. این ترکیب استثنایی، او را به یکی از مؤثرترین و قابلاعتمادترین نیروهای نخبگانی و میانجیگران اجتماعی کشور بدل کرده است.
او در شهر اهواز، در میان بافت اجتماعی متکثر و پیچیدهی خوزستان، دیده به جهان گشود؛ بستری که بهواسطه تنوع قومی – محلی و چالشهای فرهنگی، زمینهای طبیعی برای شکلگیری توانایی او در فهم روابط انسانی، مدیریت اختلافات اجتماعی و ایجاد سازش میان گروهها فراهم آورد.
تحصیلات او بصورت همزمان در دو مسیر پیش رفت:
از یکسو تحصیلات دانشگاهی در رشتههای حقوق و فقه و مبانی حقوق اسلامی که تا سطح دکترای تخصصی(Phd) و حرفهای مدیریت دولتی (DBA) و پژوهشهای تخصصی حقوقی ادامه یافت؛ و از سوی دیگر تحصیل دروس عالی حوزه تا مرحله خارج فقه و اصول که به او قدرت استنباط، تحلیل اجتهادی و رویکرد دقیق به نصوص دینی بخشید. این دو مسیر، بنیانی ساختند که بر اساس آن دکتر جامعی توانست در هر دو قلمرو «فقه» و «قانون»، چهرهای صاحبنظر، استدلالورز و اثرگذار باشد.
آثار علمی او بهویژه کتاب «أعظم المصائب» که امروز در شمار معتبرترین مقاتل عربی معاصر شناخته میشود—نشاندهنده دقت پژوهشی، نثر سنجیده، و رویکرد روشمند اوست. پژوهشهای او در حوزه فقه تطبیقی، حقوق اقلیتهای دینی، ضمان کاهش ارزش پول و تحلیل مفاهیم غُرور و فریب نیز جایگاه او را بهعنوان محققی فعال و روزآمد تثبیت کرده است.
با ورود به میدان عمل، نام او بهسرعت در عرصههای حقوقی و اجتماعی مطرح شد. او سالها عضو فعال شورای حل اختلاف، مشاور حقوقی نهادهای اقتصادی و مذهبی، نماینده حقوقی شیوخ و سران قبایل، و از چهرههای اعتمادساز در میان اقوام خوزستان بود. اما نقطه اوج کارنامه اجتماعی او، ایفای نقش برجسته در سازش، میانجیگری، حل اختلافات خانوادگی و قبیلهای است؛ نقشی که موجب شد در سطح رسمی و مردمی، عنوان «سردار صلح و سازش» به او اعطا شود.
قابلیت او در ایجاد اعتماد میان گروههای اجتماعی، قبایل، خانوادهها و اقشار مختلف، جایگاهی کمنظیر برایش رقم زده؛ جایگاهی که حاصل سالها حضور میدانی، تعهد اخلاقی و درک عمیق از فرهنگ عربی و بومی خوزستان است. فعالیتهای او در مساجد، هیئات، نشستهای فرهنگی، کارویژههای مذهبی، همکاری با بعثه مقام معظم رهبری و نهادهای اجتماعی–مردمی، او را از چارچوب یک «روحانی» یا «حقوقدان» صرف فراتر برده و به چهرهای مردممحور و مؤثر تبدیل کرده است.
در دانشگاه نیز، همان جدیت و دقت علمی را دارد: تدریس دروس فقهی و حقوقی، راهنمایی پایاننامهها، ارائه مقالات پژوهشی و پیگیری مسائل روز حقوقی—همگی بیانگر حضور فعال او در زیست علمی کشور است.
در کنار اینها، مسئولیتهای فرهنگی و اجرایی گستردهای نیز بر عهده داشته است:
از نمایندگی ولیفقیه در بخشهای گوناگون ، تا عضویت در ستادهای فرهنگی، نظارت بر امور مساجد، همکاری با شورای نگهبان، مشارکت در بازسازی عتبات و حضور در نهادهای ملی و بینالمللی مرتبط با صلح و سازش. در سالهای اخیر، حضور او بهعنوان قائممقام نهاد ملی صلح و سازش کشور و معاون حقوقی و امور اقوام و عشایر اتحادیه جهانی اقوام ایرانی دامنه فعالیتش را از سطح استان به گستره ملی و منطقهای رسانده است.
وجه انسانی زندگی او نیز بسیار برجسته است. دکتر جامعی بسیجی فعال، جانباز و از کسانی است که حتی سوءقصد معاندان نظام را پشت سر گذاشته است؛ تجربههایی که وزن اجتماعی و مشروعیت مردمی او را افزایش داده است.
در کنار این، او پدر دو فرزند موفق است:
* دکتر تقوا جامعی، پزشک پرتلاش در بیمارستانهای علوم پزشکی
* امیرصدرا جامعی، دبیر فرهیخته و فعال آموزشی
این دستاوردهای خانوادگی، بُعد دیگری از شخصیت اخلاقی و مدیریتی او را آشکار میکند.
در مجموع، حجةالاسلام دکتر محمدامین جامعی شخصیتی چندلایه و جامعالابعاد است:
فقیهِ پژوهشگر
حقوقدانِ متخصص
میانجیگرِ اجتماعی
فعال فرهنگی
و استاد دانشگاه
در شرایطی که خوزستان با چالشهای متنوع فرهنگی، خانوادگی و اجتماعی روبهروست، حضور فردی با این گستره تواناییها و قدرت اعتمادسازی، سرمایهای ارزشمند برای جامعه به شمار میرود. مهمترین ویژگی او شاید این باشد که دانش دینی و حقوقی را نه در حد نظریه، بلکه بهمثابه ابزارهایی برای عدالت، آرامش، اعتمادسازی و صلح اجتماعی به کار میگیرد.
