در مرکز شهر اهواز و خیابان عبدالحمید خانههای متعددی از دورههای قاجار و پهلوی وجود دارد که سرای دادرس یا کاروانسرای شیخ خزعل یکی از این بناهای تاریخی به جا مانده از دوره قاجار است؛ بنایی که در سال ۱۳۸۲ ثبت ملی شده است.
به گزارش ایسنا، این بنا دارای ۲ طبقه و بخشی به عنوان زیرزمین است. در طبقه همکف آن، پنج حجره و در طبقه دوماش که در قدیم محلی برای استراحت افراد بوده است، سه اتاق وجود دارد. در خانه دادرس که در گذشته به کاروانسرای شیخ خزعل معروف بوده، هنوز آثاری از محل بستن اسبها برای استراحت دیده میشود.
در حالی که در و پنجرههای چوبی، سرداب و سنگچینیهای این بنا آنقدر جلب توجه میکند که هر از گاهی دوستداران میراث فرهنگی از این بنای تاریخی بازدید کرده و با آن عکس یادگاری میگیرند؛ چند سالی است که این بنای تاریخی وضعیت خوبی ندارد و حتی به تازگی بخشی از دالان سرای دادرس تخریب شده و احتمال ریزش قسمتهای دیگرش وجود دارد؛ تخریبی که به گفته یکی از کسبه بازار و سرقفلیداران این ساختمان، تعمدی بود تا با تخریب کامل بنا، بتوانند جای آن پاساژ بسازند. البته بعد از آن آتشسوزی بهمن سال ۹۴، بخشیهایی از ساختمان سوخت.
این بنای تاریخی که بعدها تغییر کاربری یافت و به عنوان میدان ترهبار و سپس بازار خواربارفروشان از آن استفاده میشد، اکنون به عنوان انبار کیف و کفش مورد استفاده است، در حالی که پتانسیل خوبی برای تبدیل شدن به یک مرکز فرهنگی یا نگارخانه دارد. از سوی دیگر، مدتی است ادارهکل میراث فرهنگی خوزستان با توجه به اعتبارِ در اختیار، برای مرمت بخشی از بنا اقدام کرده تا این مهم خیزی برای دادرسی به سرای دادرس باشد
سرایی که خرابه میشود
به گزارش ایسنا، عبدالحسین حاجینجف از سرقفلی داران سرای دادرس، درباره وضعیت این بنای تاریخی اظهارکرد: متاسفانه در گذشته ادارهکل میراث فرهنگی خوزستان اقدامی برای مرمت این بنا نداشت و حتی مرمت بخشی از بنا که در دست ما است، با هزینه شخصی خودمان انجام شد. البته مدتی است که میراث برای مرمت بخشهایی که تخریب شده پای کار آمده و امیدوارم از این بنا به خوبی نگهداری شود.
وی با بیان اینکه در گذشته باتوجه به اعتمادی که مرحوم دادرس به پدر من داشت حتی سند بنا را نزد ما به امانت گذاشته بود و حتی در مقطعی نیز به آن سرای حاجینجف هم میگفتند، افزود: حیف است که چنین بناهای تاریخی نادیده گرفته شوند. همچنین ضمن اینکه میتوان این بناها را به یادگار حفظ و نگهداری کرد، میتوان در بحث درآمدزایی و بحث گردشگری نیز از آنها استفاده کرد. حتی در گذشته به ادارهکل میراث فرهنگی پیشنهاد داده بودیم که با مشارکت ما، این بنا را به مکان سنتی مانند چایخانه تبدیل کند که استقبالی ندیدیم.
حاجینجف با اشاره به فروش این بنا به میراث فرهنگی گفت: در گذشته به میراث فرهنگی پیشنهاد خریداری بنا را داده بودیم و اکنون هم حاضر به این کار هستیم. البته در گذشته میراث به دلیل نبود بودجه قادر به خریداری بنا نبود.
وی با تاکید بر نیاز این بنای تاریخی به مرمت بیان کرد: اگر میراث هر چه سریعتر اقدام به مرمت کامل این بنا نداشته باشد، سرای دادرس کاملا مخروبه خواهد شد و شاید دیگر چیزی از آن باقی نماند.